4 pháp dẫn tới sự thành tựu (iddhipāda)

4 October 2024 DNA 27 Views 0 Comments

4 PHÁP DẪN TỚI SỰ THÀNH TỰU (IDDHIPĀDA):

Chandiddhipādo – Viriyiddhipādo – Cittiddhipādo – Vimamsiddhipādo ☸️

(Ghi chú:

Iddhipāda được hiểu là: 4 căn bản của sự thành công, hay còn gọi là: Tứ Như Ý Túc)

1. Chandiddhipādo (chanda, dục như ý túc)

Chanda có nghĩa (nhiệt tâm), nóng lòng mong muốn được có, hết lòng muốn thành đạt, muốn tiến đến, muốn hoàn tất viên mãn, muốn thành tựu. Ý muốn ở đây là cực kỳ mong muốn, ý muốn ở mức cao độ. Không có bất luận chi, bên trong hay bên ngoài cá nhân ta có thể cản ngăn lòng ham muốn ấy.

Ðây là loại ham muốn đưa đến ý nghĩ, “Nếu không thành đạt điều này trong kiếp sống hiện tại, ắt ta không thể an tâm. Thà chết còn hơn sống mà không làm được như ý nguyện.”

Ðây là loại mong muốn mà vào thời Ðức Phật Kassapa, Vua Dhammasonda xứ Benares hằng ôm ấp dưỡng nuôi trong lòng khi Ðức vua tự nghĩ:

“Làm vua như ta đây có ích gì nếu không nghe được một thời Pháp của Ðức Phật Kassapa?”

Rồi Ngài từ bỏ ngai vàng, ra đi, quyết lòng tìm một người có thể lặp lại cho mình nghe một thời Pháp của Ðức Phật Kassapa, bất luận dài hay ngắn thế nào, dầu chỉ vỏn vẹn một câu kệ cũng được.

Một nguyện vọng thiết tha như vậy có thể dịu bớt nếu được thỏa mãn như trường hợp vua Bimbisāra, Bà Visākhā, và Trưởng Giả Anāthapindika. Chỉ đến khi nhoáng thấy dấu hiệu mơ hồ rằng điều mong muốn có thể thành đạt nhưng không hoàn toàn viên mãn, rằng tâm trở nên bấn loạn và có ý nghĩ phát sanh rằng, thà chết còn hơn sống mà không thỏa mãn được nguyện vọng.

Cũng có những thí dụ tương tự như trường hợp Vua Temiya, Vua Hatthipāla, những vị vua, những vương hầu quý phái và những trưởng giả giàu sang thời Ðức Phật đã từ bỏ đền đài cung điện, xa lìa đoàn tùy tùng hầu cận và cuộc sống xa hoa trên nhung lụa để sống đời tỳ khưu (bhikkhu) trong Giáo Huấn của Ðức Phật.

🌱🌤️🌦️⛈️🌾

2. Viriyiddhipādo (viriya, tấn như ý túc)

Viriya, tinh tấn, hay tấn như ý túc, có nghĩa sammappadhāna viriya, chánh cần, cùng chung với bốn đặc tánh của nó.

Người có đức hạnh chuyên cần như vậy tự thấm nhuần ý nghĩ rằng, mục tiêu có thể thành tựu nếu mình tận lực cố gắng. Người ấy không rủn chí dầu có ai bảo rằng mình sẽ trải qua trăm ngàn khó khăn khổ nhọc.

Người ấy không sờn lòng dầu thật sự gặp những hoàn cảnh cực kỳ gian lao kham khổ. Người ấy không thối chí dầu nghe nói rằng mình phải gia công tinh tấn trong nhiều ngày, nhiều tháng, nhiều năm. Người ấy không nản lòng dầu thật sự gia công tinh tấn chuyên cần suốt thời gian lâu dài như thế ấy.

Những người mà hạnh tinh tấn còn yếu kém suy nhược thụt lùi trước nhiệm vụ khi chạm trán với những khó khăn cần phải tinh tấn chuyên cần. Họ thối lui khi nghe nói phải xa lìa bạn bè thân thuộc. Họ rụt rè e ngại trước viễn ảnh cần phải ăn uống đạm bạc, ngủ nghỉ phải tiết độ. Họ lùi bước trước viễn cảnh phải thực hành thiền tập lâu dài.

🌱🌤️🌦️⛈️🌾

3. Cittiddhipādo (citta, tâm như ý túc)

Tâm (citta), tâm như ý túc, có nghĩa bám chặt vào những iddhis, thành công, khi gặp Giáo Huấn (Sāsana) và nghe Giáo Pháp. Ðây là sự bám níu cực kỳ nhiệt thành và dõng mãnh.

Mặc dầu sống giữa những gì tốt đẹp và xa hoa của thế gian, giữa những quyền thế, tiền của và phước báu dồi dào, giữa những kinh sách quý báu và hết lòng nghiên cứu học hỏi, ta không mải mê chìm đắm trong đó mà lúc nào cũng hướng tâm về những iddhis, như ý túc.

Ta chỉ toại nguyện và an lòng khi gom tâm chăm chú vào những vấn đề liên quan đến iddhis, như ý túc. Cũng như nhà luyện kim tỉ mỉ chú tâm vào, và chỉ để ý đến trạng thái biến chất của vàng hay bạc, mà không nghĩ đến gì khác, quên cả ăn uống ngủ nghỉ, không hay biết đến bất luận gì khi đi ra ngoài. Tâm, citta, lúc nào cũng miệt mài chăm chú vào bản chất iddhis.

🌱🌤️🌦️⛈️🌾

4. Vimamsiddhipādo (vimamsā hay pannā, trạch pháp, hay tuệ như ý túc).

Vimamsā (trạch pháp) có nghĩa: sáng suốt hiểu biết rõ ràng, nhận chân tầm quan trọng của những khổ đau trong cảnh địa ngục, và những hoàn cảnh bất hạnh triền miên trải dài theo vòng quanh những kiếp sinh tồn của vòng luân hồi.

Ðó là sự hiểu biết có thể nhận thấy lợi ích đặc thù của iddhis, như ý túc. Ðó là sự hiểu biết có thể tiềm ẩn và sâu kín nằm trong những pháp khó hiểu, và trong bản chất của những pháp (dhammas) khó thấu ấy.

Một người đã có nhiều hiểu biết như thế không còn tìm vui thích trong cuộc rượt bắt những lạc thú trần tục, ngoại trừ chạy theo những iddhis, như ý túc. Người ấy chỉ mãn nguyện khi nắm vững những iddhis, như ý túc, uyên thâm và sâu thẳm. Giáo Pháp càng thâm sâu, nguyện vọng thành đạt Giáo Pháp càng nhiệt thành và mạnh mẽ.

🌱🌤️🌦️⛈️🌾

| Cần Tận Lực Thành Đạt Tứ Như Ý Túc |

Người có một trong bốn như ý túc, tức bốn Căn Bản của Sự Thành Công (iddhipāda) không thể còn chấp nhận hay ngụy biện rằng, trong kiếp sống hiện tại này mình không thể gia công chuyên cần tinh tấn nhằm vững chắc kiên cố trong pháp Niệm Thân (kāyagatā–sati) và trong những mức độ cao hơn của Giáo Huấn (sāsana) như bảy giai đoạn thanh lọc tâm (Thanh Tịnh Ðạo, visuddhi).

Chỉ có những người không bao giờ có “căn bản” nào trong Bốn Căn Bản của sự Thành Công (Tứ Như ý Túc) và không thể nhìn thấy sự khác biệt giữa trạng thái nông cạn và trạng thái uyên thâm của đời sống, không thể phân biệt lớp bề mặt bên ngoài và những gì thâm sâu huyền diệu nằm bên trong giáo pháp (dhamma), chỉ có những người ấy mới chấp nhận và ngụy biện rằng mình không thể chuyên cần cố gắng và đành sống dể duôi hờ hững.

Người đã có một trong bốn Như ý Túc (iddhipādas), có thể thành đạt thêm những Như ý Túc còn lại – tùy theo số lượng ba–la–mật đã được tích trữ – cho đến khi tiến đạt đến những lokuttara iddhi, Như ý Túc Siêu Thế, hoặc trong kiếp này hoặc trong kiếp kế sau ở một cảnh trời. Trường hợp của những vị có hai, hay ba, hoặc bốn Như ý Túc thì không cần phải bàn thảo dông dài thêm nữa.

Trường hợp những người không có “căn bản nào của sự thành công” nên cố gắng thành đạt một trong Tứ Như ý Túc (iddhipādas). Những vị này nên chỉ chấp nhận và ngụy biện rằng mình không thể làm được bởi vì mình không có ý muốn thành đạt những lợi ích cao siêu của Giáo Huấn (sāsana), như Tứ Niệm Xứ (satipatthāna).

Những vị ấy nên xem sự chấp nhận không thể làm được ấy là con đường xa lộ đưa ngay vào bốn cảnh khổ (Apāya–loka). Như vậy, các vị này nên học hỏi, nghiên cứu, và nghiền ngẫm, suy gẫm những lời dạy trong Kinh sách làm phát sanh ý muốn chân thành, lòng thúc giục (chanda). Những vị này nên đến gần một vị thầy có thể khơi động, làm phát sanh nhiệt tâm của mình và nương tựa nơi vị thầy ấy.

Do đó Ðức Phật dạy:

Chandiddhipādam bhāveti,

Viriyiddhipàdam bhāveti,

Cittiddhipādam bhāveti, Vīmamsiddhipādam bhāveti.

Vị ấy trau dồi lòng nhiệt thành, tinh tấn, tâm và trạch pháp như Căn Bản của sự Thành Công (Như ý Túc).

🌱🌤️🌦️⛈️🌾

| Nỗ Lực Thành Tựu Những Lợi Ích Cao Thượng Nhất Chưa Được Thành Tựu |

Vài người, chưa có “như ý” (iddhi) nào mà không cố gắng thành đạt “Như ý Túc” (iddhipāda). Nếu không nóng lòng mong muốn (chanda), ắt họ không biết rằng cần phải có tâm nhiệt thành mong muốn như vậy. Họ là những người chấp nhận và ngụy biện là mình chịu thua, không làm được. Trường hợp tinh tấn, tâm, và trạch pháp (viriya, citta, và vimamsā) cũng dường thế ấy.

Vững chắc gom tâm vào pháp kāyagatāsati, niệm thân, có nghĩa là kiên cố pāda, đặt nền tảng. Nghiên cứu học hỏi những tích chuyện đề cập đến tình trạng khẩn cấp saṃvega phải nghiêm túc khép mình vào kỷ cương những giới luật của người đạo sĩ ẩn dật (dhutanga, hạnh đầu đà) và những pháp hành tương tự, là kiên cố tinh tấn (viriya). Vững chắc đi sâu vào những vấn đề thâm sâu của Giáo Pháp, như Tứ Ðại (mahā–bhūta: đất, nước, lửa, gió) là kiên cố trong vimamsā, trạch pháp.

Nếu thành đạt một trong bốn Căn Bản của sự Thành Công, Như ý Túc, ắt có thể chắc rằng những iddhis, Như ý tương đương sẽ được thành tựu, tùy theo pārami, ba–la–mật của mình tích trữ.

Vì lẽ ấy Chú Giải nói rằng người không có “căn bản của sự thành công” (Như ý Túc) giống như con của hạng Candāla, trong khi người có những Như ý Túc như con của vị Hoàng Ðế. Con của hạng Candāla ắt không bao giờ có triển vọng trở nên hoàng đế bởi vì không có “căn bản” (pāda) để thành đạt trạng thái “Con của Hoàng Ðế”. Nhưng Con của một vị Hoàng Ðế thì lúc nào cũng dưỡng nuôi hy vọng trở nên Hoàng Ðế bởi vì đã có sẵn “căn bản” để trở thành.

Do đó, người khôn ngoan sáng suốt ngày nay phải tận lực thành đạt Tứ Như ý Túc, Iddhipāda, bốn căn bản của sự thành công, nhằm loại trừ lãnh vực rộng lớn của Thân Kiến (sakkāya ditthi) và thành tựu – trong Giáo Huấn (Sāsana) của vị Phật hiện tại – những lợi ích cao thượng nhất có thể được thành tựu, tùy ba–la–mật của mình.

>> Đón đọc ngày 31/08: “Ngũ Lực: Sức Mạnh Của Niềm Tin & Sức Mạnh Của Sự Cố Gắng”

_________

(Trích “37 Phẩm Trợ Đạo”, Trưởng lão Ledi Sayādaw, Bác Phạm Kim Khánh dịch Việt)

Bài viết liên quan