Lý Nhân Duyên

31 July 202331 July 2023 DNA 130 Views 0 Comments

Lý Nhân Duyên

––––––––––––––––––––––––––––––

[Video: Trên đường về Yangon, 7h30 am 20/5/2023, chặng giữa Taungyi (Thủ phủ bang Shan) – Heho (sân bay nội địa).]

Đang trên đường đi nên nhớ lại bài kinh về con đường cũ cổ xưa cần phải đi, dẫn đến nơi cần phải đến…

––––––––––––––––––––––––––––––

Chánh kinh: Con đường cũ cổ xưa

––––––––––––––––––––––––––––––

Tại Sāvatthī.

—Thuở xưa, này các Tỷ–kheo, trước khi Ta giác ngộ, chưa chứng Chánh Ðẳng Giác, còn là Bồ–tát, Ta suy nghĩ như sau:

“Thật sự thế giới này bị hãm trong khổ não, bị sanh, bị già, bị chết, bị đoạn diệt, và bị tái sanh; và từ nơi đau khổ này, không biết xuất ly khỏi già và chết; từ nơi đau khổ này, không biết khi nào được biết đến xuất ly khỏi già và chết”.

🔸 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Do cái gì có mặt, già chết hiện hữu?

Do cái gì, già chết sanh khởi?”

⇛ Rồi này các Tỷ–kheo, sau khi Ta như lý tư duy, nhờ trí tuệ, phát sinh minh kiến như sau:

“Do sanh có mặt nên già chết hiện hữu.

Do duyên sanh, nên già chết sanh khởi”.

🔸 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Do cái gì có mặt, hữu hiện hữu?

Thủ hiện hữu?

Ái hiện hữu?

Thọ hiện hữu?

Xúc hiện hữu?

Sáu xứ hiện hữu?

Danh sắc hiện hữu?

Do duyên cái gì, danh sắc sanh khởi?”

⇛ Rồi này các Tỷ–kheo, sau khi Ta như lý tư duy, nhờ trí tuệ, phát sinh minh kiến như sau:

“Do thức có mặt nên danh sắc hiện hữu.

Do duyên thức nên danh sắc sanh khởi”.

🔸 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Do cái gì có mặt, thức hiện hữu.

Do duyên cái gì, thức sanh khởi?”

⇛ Rồi này các Tỷ–kheo, sau khi Ta như lý tư duy, nhờ trí tuệ, phát sinh minh kiến như sau:

“Do danh sắc có mặt nên thức hiện hữu.

Do duyên danh sắc nên thức sanh khởi”.

🔸 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta suy nghĩ như sau:

“Thức này trở lui, không đi xa hơn danh sắc.

Xa đến như vậy, chúng ta bị sanh, bị già, bị chết, bị đoạn diệt, bị tái sanh, nghĩa là:

do duyên danh sắc, thức sanh khởi.

Do duyên thức, danh sắc sanh khởi.

Do duyên danh sắc, sáu xứ sanh khởi.

Do duyên sáu xứ, xúc sanh khởi…”.

⇛ Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này tập khởi.

“Tập khởi, tập khởi”. Này các Tỷ–kheo, đối với các pháp từ trước chưa từng được nghe, nhãn khởi lên, trí khởi lên, tuệ khởi lên, minh khởi lên, quang khởi lên.

🔹 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Do cái gì không có mặt, già chết không hiện hữu?

Do cái gì diệt, già chết diệt?”

⇛ Rồi này các Tỷ–kheo, sau khi Ta như lý tư duy, nhờ trí tuệ, phát sinh minh kiến như sau:

“Do sanh không có mặt, nên già chết không hiện hữu.

Do sanh diệt, nên già chết diệt”.

🔹 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Do cái gì không có mặt, sanh không hiện hữu?

Hữu không hiện hữu?

Thủ không hiện hữu?

Ái không hiện hữu?

Thọ không hiện hữu?

Xúc không hiện hữu?

Sáu xứ không hiện hữu?

Danh sắc không hiện hữu?

Do cái gì diệt, danh sắc diệt?”

⇛ Rồi này các Tỷ–kheo, sau khi Ta như lý tư duy, nhờ trí tuệ, phát sinh minh kiến như sau:

“Do thức không có mặt, danh sắc không hiện hữu.

Do thức diệt nên danh sắc diệt”.

🔹 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Do cái gì không có mặt, thức không hiện hữu?

Do cái gì diệt, nên thức diệt?”

⇛ Rồi này các Tỷ–kheo, sau khi Ta như lý tư duy, nhờ trí tuệ, phát sinh minh kiến như sau:

“Do danh sắc không có mặt, thức không hiện hữu.

Do danh sắc diệt nên thức diệt”.

🔹 Rồi này các Tỷ–kheo, Ta lại suy nghĩ như sau:

“Ta đã chứng đắc con đường này đưa đến giác ngộ, tức là do danh sắc diệt nên thức diệt.

Do thức diệt nên danh sắc diệt.

Do danh sắc diệt nên sáu xứ diệt.

Do sáu xứ diệt nên xúc diệt… (như trên)…

⇛ Như vậy là toàn bộ khổ uẩn này đoạn diệt”.

“Ðoạn diệt, đoạn diệt”. Này các Tỷ–kheo, đối với các pháp từ trước Ta chưa từng được nghe, nhãn sanh, trí sanh, tuệ sanh, minh sanh, quang sanh.

🔺 Ví như, này các Tỷ–kheo, một người khi đi qua một khu rừng, một chặng núi, thấy được một con đường cũ, một đạo lộ cũ do những người xưa đã từng đi qua.

Người ấy đi theo con đường ấy, trong khi đi theo con đường ấy, người ấy thấy được một cổ thành, một cố đô do người xưa ở, với đầy đủ vườn tược, đầy đủ rừng cây, đầy đủ hồ ao với thành lũy đẹp đẽ.

Rồi này các Tỷ–kheo, người ấy báo cáo với vua hay vị đại thần:

“Chư tôn hãy biết, trong khi đi ngang một khu rừng, một chặng núi, tôi thấy được một con đường cũ, một đạo lộ cũ do những người xưa đã từng đi qua. Tôi đã đi theo con đường ấy và thấy được một cổ thành, một cố đô do người xưa ở, với đầy đủ vườn tược, đầy đủ rừng cây, đầy đủ hồ ao, với thành lũy đẹp đẽ. Thưa các Tôn giả, hãy xây dựng lại ngôi thành ấy”.

Rồi này các Tỷ–kheo, vị vua hay vị đại thần cho xây dựng lại ngôi thành ấy. Và ngôi thành ấy, sau một thời gian lớn lên và trở thành một thành phố phồn vinh, thịnh vượng, đông đúc, tràn đầy người ở.

🔻 Cũng vậy, này các Tỷ–kheo, Ta đã thấy MỘT CON ĐƯỜNG CŨ, MỘT ĐẠO LỘ CŨ DO CÁC VỊ CHÁNH ÐẲNG GIÁC THUỞ XƯA ĐÃ ĐI QUA.

Và này các Tỷ–kheo, thế nào là con đường cũ, đạo lộ cũ ấy do các vị Chánh Ðẳng Giác thuở xưa đã đi qua❓

Ðây chính là con đường Thánh đạo tám ngành, tức là ① Chánh tri kiến, ② Chánh tư duy, ③ Chánh ngữ, ④ Chánh nghiệp, ⑤ Chánh mạng, ⑥ Chánh tinh tấn, ⑦ Chánh niệm, ⑧ Chánh định.

Con đường ấy, này các Tỷ–kheo, là con đường cũ, đạo lộ cũ do các bậc Chánh Ðẳng Giác thuở xưa đã đi qua.

🔹 Ta đã đi theo con đường ấy.

Ði theo con đường ấy,

Ta thấy rõ già chết;

Ta thấy rõ già, chết tập khởi;

Ta thấy rõ già chết đoạn diệt;

Ta thấy rõ con đường đưa đến già chết đoạn diệt.

🔹 Ta đã đi theo con đường ấy.

Ði theo con đường ấy;

Ta thấy rõ sanh…

Ta thấy rõ hữu…

Ta thấy rõ thủ…

Ta thấy rõ ái…

Ta thấy rõ thọ…

Ta thấy rõ xúc…

Ta thấy rõ sáu xứ…

Ta thấy rõ danh sắc…

Ta thấy rõ thức…

🔹 Ta đi theo con đường ấy.

Ði theo con đường ấy,

Ta thấy rõ các hành;

Ta thấy rõ các hành tập khởi;

Ta thấy rõ các hành đoạn diệt,

Ta thấy rõ con đường đưa đến các hành đoạn diệt.

⇛ Cái được Ta biết rõ, Ta đã tuyên bố cho các Tỷ–kheo, Tỷ–kheo–ni, nam cư sĩ, nữ cư sĩ được biết.

Này các Tỷ–kheo, tức là Phạm hạnh này, phồn vinh, thịnh vượng, quảng đại, chúng đa, người nhiều và được chư Thiên, loài Người khéo léo trình bày.

– Hết trích dẫn –

Nguồn trích dẫn: SN 12.65 – Nagarasutta – Chương 12: Tương Ưng Nhân Duyên – VII: Ðại Phẩm: Mahāvagga – 12.65. Thành Ấp: Nagara

Chánh kinh: Con đường cũ cổ xưa

Bài viết liên quan