Những bất thiện nghiệp (hành động ác) cần phải tránh và những thiện nghiệp (hành động thiện) cần phải làm

6 April 2025 DNA 32 Views 0 Comments

Những bất thiện nghiệp cần phải tránh

Có tất cả mười bất thiện pháp. Đó là: sát sanh (pāṇātipātā), trộm cắp (adinnādānā), tà dâm (kāmesumicchācāra) tức là đắm chìm trong các dục bất hợp pháp (kāmaguṇa). Đây là ba loại thân nghiệp (kāyakammaṃ).

Nói dối (musāvāda), nói lời vu khống (pisuṇavācā), lăng mạ hay thô lỗ (pharusavācā), nói lời phù phiếm (samphappalāpa). Đây là bốn loại khẩu nghiệp (vacīkammaṃ).

Tham lam (abhijjhā), âm mưu chiếm đoạt tài sản của người khác một cách bất hợp pháp. Ác ý (byāpāda), âm mưu sát hại hoặc hủy diệt người khác. Tà kiến (micchā–diṭṭhi), cho rằng, dù làm thiện hay ác cũng chẳng có quả báo gì. Đây là ba loại ý nghiệp (manokammaṃ).

Mười bất thiện nghiệp này, thiện tín cần phải tránh. Có thể tìm thấy thông tin chi tiết liên quan đến mười bất thiện nghiệp này trong “Bài giảng về Kinh Sallekha.” Tóm lại, tất cả các bất thiện nghiệp liên quan đến thân, khẩu, ý gây ra đau khổ cho người khác đều là những việc làm bất thiện cần phải tránh, vì chúng không đáng để tin cậy.

Những thiện nghiệp cần phải làm

Có mười loại thiện nghiệp hay còn gọi là mười hành động tốt đẹp (sucarita). Tránh xa ba loại thân ác nghiệp sẽ đưa tới ba loại thân thiện hạnh. Cũng vậy, tránh xa bốn loại khẩu ác nghiệp sẽ đưa tới khẩu thiện hạnh hay lời khéo nói (vacī–sucarita), và tránh xa ba ý ác nghiệp sẽ đưa tới ý thiện hạnh (mano–sucarita). Pháp này có thể được tìm thấy trong bài giảng về Kinh Sallekha. Nói cách khác, thiện nghiệp đề cập tới bố thí (dāna), trì giới (sīla), và tham thiền (bhāvanā). Vì ý nghĩa của bố thí đã được biết tới rộng rãi, nên không cần phải giải thích thêm. Giới có nghĩa là kiêng tránh những việc làm bất thiện về thân và khẩu. Còn thiền thì có hai loại, đó là thiền tĩnh lặng (samatha bhāvanā), và thiền minh sát (vipassanā bhāvanā) để chứng ngộ Tứ Diệu Đế.

Thiền tĩnh lặng được trình bày trong Visuddhimagga, có bốn mươi đối tượng hay đề mục thiền định (kammaṭṭhāna). Bốn phạm trú (brahmavihāra) – từ, bi, hỷ, xả nằm trong số này. Những pháp khác là mười pháp quán tưởng (kasiṇa), mười pháp bất tịnh (asubha), mười pháp niệm tưởng (anussati), bốn pháp thiền vô sắc (arūpa), một pháp quán tưởng vật thực (āhāre paṭikūlassaññā), và một pháp quán tứ đại (catudhātuvatthāna).

Người ta nên hỏi một trong bốn mươi đề mục hành thiền này để hiểu rõ về cách thực hành chúng. Tuy nhiên, trong khi chăm chú lắng nghe pháp, hay chăm chú trong khi tụng đọc kinh, cũng là nhân đưa tới trí tuệ.

Điều quan trọng nhất là phải hiểu đầy đủ về thiện nghiệp của thiền minh sát. Thiền sinh phải tiếp cận vị thầy có năng lực để hướng dẫn cách thực hành thiền minh sát. Nếu thiện tín đang chú ý tới lời dạy hiện tại, thì đây cũng là nhân đưa tới trí tuệ. Trong kinh điển Phật giáo có chỉ dẫn cách quán chiếu, ghi nhận đúng đắn để có được trí tuệ cần thiết. Nếu thiền sinh tinh tấn hành thiền dưới sự chỉ dẫn của một vị thầy ấy, thì điều đó thật là lý tưởng.

Mahāsi Sayādaw

Brahmavihāra Dhamma.

Dhana Pālaka soạn dịch

Image Omstyle

Bài viết liên quan