Sự khác nhau giữa bố thí và dứt bỏ trong tác ý (cetanā) như thế nào

24 October 2024 DNA 38 Views 0 Comments

SỰ KHÁC NHAU GIỮA BỐ THÍ VÀ DỨT BỎ TRONG TÁC Ý (CETANĀ) NHƯ THẾ NÀO?

https://www.facebook.com/share/v/5TxQAmFvaDuBiZyW/?mibextid=oFDknk

–––––––––––––––

🔸Quý Đạo Hữu Group Trung Đạo – Vipassanā Hải Phòng Bố Thí Cúng Dường Trai Tăng Ngày đầu tháng 1/9 âm lịch 2024.

–––––––––––––––

Hôm nay ngày đầu tháng 1/9 âm lịch 2024, cúng dường trai tăng của quý đạo hữu thí chủ Việt Nam nhóm Trung Đạo – Vipassana Hải Phòng tới Tăng đoàn Sangha Thiền viện Tharmanakyaw Mahagandhayon Monastery, Myanmar đã thành tựu viên mãn.

Sādhu, Sādhu, Sādhu anumodāmi!

Mừng vui tùy hỷ công đức bố thí cúng dường thanh cao của quý đạo hữu thí chủ, công đức cung kính, phục vụ, hộ trì Tam Bảo của quý đạo hữu.

Nguyện cho thiện nghiệp cúng dường thanh cao này và thiện nghiệp cung kính, phục vụ, hộ trì Tam Bảo cao quí này sẽ mang lại phước báu vô lượng trong kiếp sống này, và trong các kiếp sống mai sau, tới các vị đạo hữu thí chủ, các đạo hữu cùng mọi người trong gia đình mình, và sẽ là duyên lành giúp sớm giác ngộ giải thoát hoàn toàn mọi khổ đau phiền não, đoạn tận tham sân si không còn dư sót, chấm dứt sinh tử luân hồi trong tam giới, đạt được hạnh phúc thật, sự tự do thật sự – Niết bàn.

🍀 Idaṃ me dānaṃ āsavakkhayāvahaṃ hotu.

Nguyện xin phước thiện cúng dường này làm duyên lành dẫn dắt con chứng đắc A–ra–hán Thánh Ðạo diệt đoạn tuyệt mọi phiền não trầm luân.

🍀 Idaṃ no ñātinaṃ hotu, sukhitā hontu ñātayo.

Phước thiện thanh cao này, cầu mong được thành tựu đến thân bằng quyến thuộc của chúng con, cầu mong họ được thoát khỏi khổ, được an lạc lâu dài.

🍀 Imaṃ puññabhāgaṃ sabbasattānaṃ dema sabbepi te puññapattiṃ laddhāna sukhitā hontu.

Chúng con xin chia phần phước thiện thanh cao này đến cho tất cả chúng sinh, cầu mong tất cả chúng sinh thoát khỏi khổ, được an lạc lâu dài.

🍀 Sabbe sattā sukhi hontu.

Nguyện cho tất cả mọi chúng sinh được An vui – Hạnh phúc.

Sādhu! Sādhu! Sādhu!

Sumangala Bhikkhu Viên Phúc

–––––––––––––––

SỰ KHÁC NHAU GIỮA BỐ THÍ VÀ DỨT BỎ TRONG TÁC Ý (CETANĀ) NHƯ THẾ NÀO?

–––––––––––––––

Theo Hậu Sớ giải (Anuṭīkā) của bộ Jātaka, các Giáo thọ sư cho rằng:

“Khi cho những vật thí như: cơm, nước, y phục,… để mong ước hưởng quả hữu vi trong những kiếp sống tương lai. Đó là bố thí.

Khi cho những vật thí như: cơm, nước, y phục,… mong người thọ dụng được an lạc trong hiện tại, người cho không mong cầu chi cả. Đó là dứt bỏ”.

Trong chừng mực nào đó, dāna (bố thí) và dứt bỏ (pariccāga) đều có nghĩa là “lìa bỏ tham luyến (virāga)”, nhưng sự lìa bỏ này khác nhau:

“Lìa bỏ trong hiện tại, tương lai mong cầu hưởng tài sản thế gian, đó là bố thí.

Lìa bỏ trong hiện tại lẫn vị lai, đó là dứt bỏ”.

Vì sao không mong cầu được gọi là dứt bỏ?

–––––––––––––––

Có hai loại mong cầu (chanda: ước muốn) là: ⒈ mong cầu những tài sản trong đời (tục sản) và ⒉ mong cầu những tài sản bậc thánh (thánh sản – ariyadhāna).

⒈ Khi không buông bỏ những vật thí, còn mong cầu “trong tương lai ta sẽ hưởng được: tài sản, sắc đẹp, danh vọng, quyền uy, an lạc… những tài sản này còn nằm trong quyền lực của tham ái, là duyên hấp dẫn làm cho tham ái sanh khởi”.

Loại mong cầu này dẫn vào sinh hữu, đưa chúng sanh trôi lăn trong luân hồi, nên gọi là mong cầu tục sản.

⒉ Loại mong cầu thứ hai là: buông bỏ những vật thí, chỉ mong cầu đạt được Nípbàn để giải thoát khỏi già, bịnh, chết”.

Khi nói “bố thí có mong cầu” là nói đến “mong cầu tục sản”.

Có câu hỏi rằng: “Sự mong cầu thánh sản không phải là do tham ái chi phối sao?”.

Đáp rằng: Được gọi là Thánh sản do ý nghĩa “chấm dứt nghiệp dẫn đến tái sanh”.

Nguyên nhân dẫn đến tái sanh trong luân hồi là do vô minh với ái dục. Sự mong ước đạt được Thánh sản không nằm trong quyền lực của tham ái, mà nằm trong quyền lực của pháp dục (dhammacchanda).

Có ba loại ước muốn (chanda) là:

– Ước muốn thụ hưởng sắc, thinh, hương, vị, xúc, gọi là tham dục (kāmacchanda).

– Ước muốn thành tựu những pháp thượng nhân như thiền định, Đạo, quả Siêu thế, Nípbàn, gọi là pháp dục (dhammacchanda).

– Ước muốn thực hành để tế độ chúng sanh được giải thoát trọn vẹn như mình, gọi là tác dục (kriyachannda). Đây là ước muốn của vị Thánh Alahán.

Do đó, mong cầu “đạo, quả giải thoát khỏi sinh tử luân hồi” được xem như “không có mong cầu”.

Vì “tâm thật sự không còn dính mắc trong đời, tâm lìa bỏ trọn vẹn (pariccāga) tham ái”.

Câu chuyện về Ngài Jotika minh họa cho vấn đề hai loại mong cầu này, tóm lược như sau:

“Có hai trưởng giả là anh em ruột, cùng nhau chung trồng một ruộng mía.

Ngày kia, người em sau khi đi thăm ruộng mía mang về hai cây mía, nghĩ rằng: “anh ta một cây, còn ta một cây”.

Trên đường về, người em gặp vị Sa môn đang trì bình (là vị Phật Độc giác), người em hoan hỷ cúng dường cây mía của mình vào bát vị Độc giác Phật.

Theo truyền thuyết, loại mía thời ấy khi chặt bỏ gốc và ngọn, nước mía tuôn chảy, giống như một loại giây leo có chứa nước ở trong thân.

Khi người em cúng dường nước mía vào bát vị Phật Độc giác, để làm tăng trưởng phước báu cùng sự hoan hỷ của thí chủ, Đức Độc giác thọ dụng nước mía ấy ngay.

Hoan hỷ trước sự kiện này, người em suy nghĩ, “nay còn cây mía của anh ta, ta sẽ cúng dường đến Ngài luôn. Khi trở về, ta sẽ thuật rõ câu chuyện, nếu anh ta cần tiền ta sẽ trả tiền, nếu anh ta cần phước, ta sẽ trao phước này đến anh ta”.

Người em cúng dường nốt cây mía còn lại đến vị Độc giác Phật.

Khi về nhà thuật lại câu chuyện đến anh, người anh nói:

– Ta không cần tiền, ta chỉ cần phước thôi.

– Nếu vậy, anh hãy thọ dụng phước ấy đi.

Người anh hoan hỷ, tưởng niệm đến ân đức bố thí rồi phát nguyện:

“Do phước báu mà em tôi đã làm, trao lại cho tôi, xin cho tôi đắc được an lạc pháp (sukhadhamma) mà Ngài đã đắc”.

An lạc pháp (sukhadhamma) mà vị Độc giác Phật chứng đắc là “sự giải thoát khỏi sinh tử luân hồi”.

Nghe anh mình phát nguyện như vậy, người em cũng phát nguyện rằng:

“Do phước mà tôi cúng dường nước mía đến Ngài, xin cho tôi đắc được an lạc pháp mà Ngài đã chứng đắc, đồng thời sẽ là vị đệ nhất trưởng giả trong thành này.”

Sau khi mệnh chung, hai anh em đều sinh về Thiên giới, người anh vẫn là anh, người em vẫn là em.

Vào thời Đức Phật Kassapa (Cadiếp), hai người tái sanh về thành Bandhuvatī trong một gia đình trưởng giả, người anh vẫn là anh, người em vẫn là em.

Sau khi cha mẹ qua đời, địa vị đệ nhất Trưởng giả trong thành Bandhuvatī thuộc về người anh.

Khi ấy, Giáo pháp của Đức Thế Tôn Kassapa (Cadiếp) đang rực chiếu trong thế gian.

Một lần nọ, khi nghe được giáo pháp thù diệu của Đức Phật Kassapa, người anh chán nản đời sống thế tục, xuất gia nhường tài sản lại cho em và không bao lâu sau Ngài chứng đạt đạo quả Alahán.

Người em trở thành vị đệ nhất Trưởng giả trong thành Bandhuvatī, theo lời chỉ dạy của anh, vị ấy cúng dường một Hương thất đến Đức Phật Kassapa.

Từ thời Đức Phật Kassapa đến Đức Phật hiện tại, người em chỉ có hai sinh thú: người hoặc chư thiên.

Đến thời Đức Phật hiện tại, vị ấy là đệ nhất Trưởng giả trong thành Rājagaha (Vương Xá) có tên Jotika.

Khi duyên lành chín muồi, Ngài Jotika xuất gia trong Giáo pháp này, chứng đạt quả Alahán.

Câu chuyện trên cho thấy: “Sự mong ước được “đệ nhất Trưởng giả”, là mong cầu tục sản, đó là bố thí.

Sự mong ước được “an lạc pháp”, là mong cầu Thánh sản, đó là dứt bỏ”.

Đồng thời, cho thấy rằng “do mong cầu tục sản nên người em phải trôi lăn trong luân hồi suốt một thời kỳ Đức Phật Toàn giác (từ Đức Phật Kassapa đến Đức Phật Gotama hiện tại).

Trái lại, người anh có tâm dứt bỏ tài sản thế gian, nên chứng đắc Alahán thoát ra sinh tử luân hồi nhanh chóng hơn người em suốt thời một vị Phật.

Đây chỉ là thời kỳ giữa hai vị Phật ngắn nhất, có khi thời kỳ giữa hai vị Phật kéo dài cả nhiều kiếp trái đất.

– Hết trích dẫn –

Nguồn trích dẫn: Bố Thí Độ (Dāna Pāramitā)

Bài viết liên quan