Chuyện con gà ấp trứng

18 February 2024 DNA 178 Views 0 Comments

Chuyện con gà ấp trứng.

Trong những ngày hè tháng 6/2023 chúng tôi được nghe giảng và thực hành thiền minh sát với sự hướng dẫn của Thiền sư Ta ma nê chô (Tharmanaykyaw Sayadaw Ashin Dhammikabhivamsa), bậc Đại Trí giả Tối Thắng trong truyền dạy Pali Canon – Phật ngôn chánh tạng của Miến Điện (Myanmar) và Thiền sư Sumangala Viên Phúc trong chuyến đi đến CH Séc và châu Âu hoằng pháp.

Ngài Thiền sư Ta ma nê chô đã kể cho câu chuyện về hai con gà ấp trứng trong một ngày hè đó. Một ngày kia, có hai con gà ấp trứng. Một con gà chăm chỉ và liên tục nằm trong ổ với những quả trứng của mình. Một con gà khác cũng ấp trứng, song không liên tục, lúc có lúc không. Sau một số ngày, trứng trong ổ con gà chăm chỉ đã nở thành gà con. Và trứng trong ổ con gà thiếu chăm chỉ không nở được thành gà con. Hành thiền cần có sự chăm chỉ liên tục. Nếu thiếu nó, không thể có kết quả.

**********

Trích từ “Ngay Trong Kiếp Sống Này”, Tác Giả: Sayadaw U Pandita, Dịch Giả: Thiền Sư Khánh Hỷ.

“Ðức Phật đã đưa ra một thí dụ giản dị để thấy rõ phương thức hành thiền có hiệu quả. Ðó là hình ảnh một con gà mái ấp trứng.

Nếu gà đẻ trứng và muốn cho trứng nở, nhưng gà cứ để trứng đó, phó mặc cho thiên nhiên, thì chắc chắn trứng sẽ thối. Ngược lại, nếu gà quan tâm đến việc ấp trứng, nằm ấp suốt ngày, thì sức nóng của thân thể gà sẽ làm cho trứng nở. Nằm ấp trứng là một bổn phận quan trọng của gà. Gà phải biết ấp đúng cách. Ðôi cánh phải trải rộng vừa phải đủ để che trứng khỏi bị mưa. Gà phải thận trọng để nằm lên trứng mà không làm cho trứng vỡ.

Nếu gà nằm ấp đúng cách và đúng thời gian thì trứng sẽ nhận đủ sức nóng để phát triển. Bên trong quả trứng, tròng đỏ và tròng trắng bắt đầu biến dạng, và gà con tượng hình. Một thời gian sau vỏ trứng bắt đầu mỏng đi, gà con bên trong thấy được ánh sáng lờ mờ bên ngoài. Rồi một con gà con lông vàng mướt ra khỏi vỏ trứng tù túng. Công việc của gà là chuyên cần nằm ấp trứng, còn trứng có nở hay không, bao giờ nở, phát triển như thế nào, gà chẳng phải bận tâm đến. Gà mẹ rất chuyên cần và nhiệt tâm trong nhiệm vụ của mình. Nếu gà mẹ cảm thấy đói hay khát, gà tạm thời dời tổ trong một thời gian ngắn, rồi lại trở về với ổ trứng của mình.

Tôi không đòi hỏi các bạn bỏ ăn hay ngưng uống hoặc nhịn việc tiêu tiểu. Tôi chỉ mong các bạn học lấy bài học nhiệt tâm và chuyên cần của gà. Hãy tưởng tượng xem, nếu gà mẹ lười biếng và thiếu nhiệt tâm, cứ ấp được vài phút rồi lại dời tổ làm việc khác, thì trứng chắc chắn sẽ bị thối, và gà con sẽ không có cơ hội chào đời.

Tương tự như vậy. Nếu thiền sinh mới ngồi thiền được một lát lại gãi, lại đổi chân, lại uốn éo cựa quậy, chuyển bên này, chuyển bên kia, thì sự tinh tấn không đủ liên tục để giữ tâm tươi mát, thoát khỏi các ảnh hưởng tai hại của các loại phiền não chỉ chực cơ hội để nhảy vào quấy rối. Thiền sinh cố gắng chánh niệm trong mọi lúc để tạo được một luồng năng lực bền dai giống như sức nóng liên tục được gà mẹ duy trì trong khi ấp trứng. Sức nóng của tinh tấn giúp cho tâm không bị hư thối và phiền não không tìm ra chỗ hư thối để tấn công.”

**********

Tăng Chi Bộ – Anguttara Nikaya

Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt

1. – Này các Tỷ–kheo, Tỷ–kheo không chí tâm trong sự tu tập khởi lên ước muốn như sau: “Mong rằng tâm ta được giải thoát khỏi các lậu hoặc, không có chấp thủ!” Tuy vậy, tâm vị ấy cũng không giải thoát khỏi các lậu hoặc, không có chấp thủ.

Vì cớ sao? Phải nói rằng vì vị ấy không có tu tập. Không có tu tập cái gì? Không có tu tập Bốn niệm xứ, không có tu tập Bốn chánh cần, không có tu tập Bốn như ý túc, không có tu tập Năm căn, không có tu tập Năm lực, không có tu tập Bảy Bồ–đề phần, không có tu tập Thánh đạo tám ngành.

Ví như, này các Tỷ–kheo, có tám, mười hay mười hai trứng gà, không được con gà mái ấp nằm đúng cách, không được ấp nóng đúng cách, không được ấp dưỡng đúng cách.

Dầu cho con gà mái ấy khởi lên ý muốn: “Mong rằng những con gà con của ta, với chân móng và đỉnh đầu, hay với miệng và mỏ, sau khi làm bể vỏ trứng, được sanh ra một cách an toàn, tuy vậy, các con gà con ấy không có thể, với chân, móng, đỉnh đầu hay với miệng và mỏ, sau khi làm bể vỏ trứng, được sanh ra một cách an toàn!

Vì cớ sao? Này các Tỷ–kheo, tám, mười hay mười hai trứng gà mái ấy không được con gà mái nằm ấp một cách đúng đắn, ấp nóng một cách đúng đắn, ấp dưỡng một cách đúng đắn.

Cũng vậy, này các Tỷ–kheo, Tỷ–kheo không chú tâm trong sự tu tập, dầu cho có khởi lên ý muốn: “Mong rằng tâm ta được giải thoát khỏi các lậu hoặc không có chấp thủ”; tuy vậy, tâm vị ấy cũng không giải thoát khỏi các lậu hoặc, không có chấp thủ.

Vì cớ sao? Phải nói rằng vì vị ấy không có tu tập. Không có tu tập cái gì? Không có tu tập Bốn niệm xứ… không có tu tập Thánh đạo tám ngành.

**********

Ngài Thiền sư Viên Phúc đã có những lời hướng dẫn rất cụ thể và chi tiết cho các thiền sinh về các yếu tố thực hành thiền hiệu quả. Các bài giảng trong chuyến hoằng pháp tại châu Âu được ghi lại trên http://Youtube.com/watch?v=vd244E18RkE...

Cầu chúc cho tất cả thiền sinh tìm được Chánh Pháp và tinh tấn nỗ lực trên con đường duy nhất dẫn đến chứng ngộ Niết bàn.

Bài viết liên quan