Vẽ chân cho giun

VẼ CHÂN CHO GIUN

Trong bài trước có nói đến sự rỗng không của ngôn từ. Ngôn từ là rỗng không – điều này có nghĩa là: ngôn từ chỉ là âm thanh thuần túy, nó không có bất kỳ một ý nghĩa tuyệt đối nào cả, mà chỉ mang ý nghĩa tương đối do người nghe áp đặt cho nó, tức là nói một đằng hiểu một nẻo – mỗi người nghe tự điền ý nghĩa theo hiểu biết, trình độ, kinh nghiệm của mình cho các ngôn từ đó. Một lời nói ra, vạn cách hiểu khác nhau. Ý nghĩa của ngôn từ chỉ là sản phẩm của trí óc của chính người nghe.

Chỉ khi nào thực chứng sự rỗng không của ngôn từ, thoát khỏi mọi sự trói buộc của ngôn từ, thoát khỏi mọi trói buộc của văn tuệ và của tư tuệ, khi đó sự thực hành “đúng đắn” chánh pháp thực sự bắt đầu, tu tuệ bắt đầu hiển lộ.

Trong bài viết trước không có ý bàn luận về phương pháp và đối tượng thiền minh sát, cũng không hề có ý bàn luận về tự tánh hay tánh không của ngôn từ – ở bài này cũng thế, không bàn luận về những điều đó vì không đúng chỗ, không đúng thời, không đúng đối tượng. Cũng như khi nói về ngôi nhà rỗng không thì chỉ đơn giản là ngôi nhà đó rỗng không, không có đồ đạc bên trong chứ chẳng ai lại muốn bàn luận về “tự tánh” hay “tánh không”… của ngôi nhà.

Nếu có ai cố tình suy diễn tưởng tượng tự gán thêm “tự tánh”, “tánh không” vào, rồi lại đi bình luận phê phán chính cái điều tưởng tượng, suy diễn tự mình gán thêm vào đó, thì đấy là hý luận riêng của những người đó, tự họ vẽ chân cho giun rồi lại kết luận điều hiển nhiên là giun thì không thể có chân: tức là sau khi tự gán thêm “tự tánh”, “tánh không” cho ngôn từ rồi lại tự khẳng định, chứng minh rằng ngôn từ thì không thể có “tự tánh”, không thể có “tánh không”.

Lời nói một đằng, hiểu một đằng là một thực tế, không muốn thực tế đó cũng không thể được. Nhưng tự suy diễn rồi lại tự phê phán sự suy diễn thì đúng là bị sở tri chướng, tẩu hỏa nhập ma. Những người này đáng thương hơn là đáng trách.