Học Thiền Và Hành Thiền Như Thế Nào

16 March 2021 Ehipassiko Dhamma 162 Views 0 Comments

HỌC THIỀN VÀ HÀNH THIỀN NHƯ THẾ NÀO?

– ?TH?

Thua Thay, con da doc về Đức bổn sư mâu ni, về cuộc đời của người. Con quan tâm đến phép quán niệm hơi thở mà Phật dạy để điều phục tâm. Con muốn học phép quán niệm hơi thở, muốn học thiền nhung vẫn niệm danh hiệu Adida Phât.

– @ Sumangala Bhikkhu Viên Phúc:

Tu Tập Thiền theo nghĩa bhāvanā: vun bồi phát triển Tâm (Định) và Tuệ là một trong ba loại phước nghiệp mà mỗi người có thể vun bồi hàng ngày mang lại vô lượng phước báu và công đức ngay trong kiếp sống này và các kiếp mai sau: ⑴ đó là bố thí cúng dường – dana, ⑵ và tốt hơn là trì giới – sīla, ⑶ và tốt hơn cả là hành thiền – bhāvanā.

Hành thiền về mặt kỹ thuật thì không có khó khăn, phức tạp gì nhiều nhưng quan trọng là phải thấu rõ mục đích (mục đích khác nhau, phương pháp khác nhau) mà hành giả muốn đạt tới và phải có thái độ hành thiền đúng đắn (ví dụ: kiên nhẫn, tinh tấn và không mong cầu có ngay kết quả an lạc…) để có thể vượt qua các trở ngại trong quá trình tu tập.

Đa số thiền sinh gặp phải các vị “thầy” không ý thức và thấu triệt hai điều mấu chốt này (mục đích và thái độ thực hành thiền tập), mà chỉ dạy cho nhau kỹ thuật ngồi và kỹ thuật thở hoặc kỹ thuật quán niệm. Kết quả chẳng đi đến đâu, thối chí, bỏ cuộc, thật uổng phí.

Vậy nên phải tìm cho bằng được người Thầy có đủ thẩm quyền của mình và tham dự các khóa thiền căn bản là chìa khóa dẫn đến thành công, giác ngộ giải thoát hoàn toàn khỏi mọi khổ đau phiền não một cách vĩnh viễn, đạt tới hạnh phúc thật sự tự do thật sự.

Trong Phật giáo (Phật giáo do Đức Giáo Chủ Toàn Giác, Phật Gotama Thích Ca Mâu Ni thực chứng và truyền dạy chứ không phải do bất cứ vị Phật nào khác, kể cả là Adiđà, tuyên truyền) có hai loại thiền được tu tập, thực hành:

1) Thiền Chỉ Samatha (còn gọi là thiền Vắng lặng), mục tiêu là huấn luyện tâm, nhiếp phục tâm, làm cho tâm trở lên vắng lặng, định tĩnh tâm.

Có tất cả 40 đề mục quán niệm để tu tập rèn luyện Tâm (Định) là các khái niệm – tục đế, trong đó có đề mục niệm Phật và đề mục niệm hơi thở để điều phục tâm. Kết quả đạt được nhờ là cận định hoặc 4 tầng thiền sắc giới và 4 tầng thiền vô sắc giới. Đắc các tầng Thiền jhāna có thể đạt tới Ngũ thần thông (Thiên nhãn thông, thiên nhĩ thông, tha tâm thông, túc mạng thông, thần túc thông), và khi thân hoại mạng chung có thể tái sinh vào thiên giới hữu sắc hoặc thiên giới vô sắc tùy thuộc bậc thiền và nghiệp báo.

Thiền Chỉ samatha chỉ mang lại định tâm chứ không mang lại trí tuệ để giác ngộ giải thoát hoàn toàn khỏi mọi khổ đau phiền não (tức Thần thông thứ sáu: Lậu tận thông, đạt được do Đạo, Quả nhờ thiền minh sát vipassana, nói ở phần tiếp sau). Thiền Chỉ có trong Phật giáo cũng như có ở ngoại đạo.

2) Thiền Minh sát Vipassana (còn gọi là thiền Tuệ, thiền Quán, thiền Tứ niệm xứ) mục tiêu là thành tựu trí tuệ (Minh sát tuệ, Đạo tuệ, Quả tuệ) dẫn đến Lậu tận thông: giác ngộ giải thoát hoàn toàn khỏi mọi khổ đau phiền não, chấm dứt sinh tử luân hồi, đạt tới hạnh phúc thật sự tự do thật sự.

Thiền Minh sát Vipassana có 4 lĩnh vực quán sát là Thân (trong đây cũng có đề mục quán sát hơi thở), Thọ, Tâm, Pháp (tức danh, sắc hay ngũ uẩn, chân đế).

Kết quả đạt được nhờ thiền minh sát Vipassana là trở thành 4 bậc Thánh đoạn diệt từng phần cho đến hoàn toàn mọi phiền não, bao gồm:

⑴ Bậc thánh nhập lưu với tối đa 7 kiếp tái sinh,

⑵ Bậc thánh nhất lai,

⑶ Bậc thánh bất lai và

⑷ Bậc thánh Alahán đoạn diệt mọi khổ đau phiền não, chấm dứt sinh tử luân hồi.

Thiền Minh sat Vipassana chỉ có duy nhất trong Đạo Phật (Thích Ca Mâu Ni), không có ở ngoại đạo.

Hành giả tùy theo căn tính, tùy theo ba la mật đã được tích lũy, tùy theo nhân duyên hiện tại được vị thầy của mình chỉ dạy có thể theo một trong bốn lộ trình sau:

⑴ Chỉ trước, Quán Minh sát sau

⑵ Chỉ cùng Quán Minh sát

⑶ Minh sát trước, Chỉ sau

⑷ Thuần Quán Minh sát.

Như đã nêu ở trên, pháp niệm hơi thở điều phục tâm (phân biệt với quán sát hơi thở của Minh sát) và pháp niệm Phật thuộc Thiền Chỉ Samatha (thiền Vắng lặng) dẫn đến tâm vắng lặng, tịch tĩnh chứ không mang lại trí tuệ giác ngộ giải thoát. Nếu chỉ muốn định tâm, điều phục tâm thì có thể tiếp tục niệm Phật để đạt tới cận định và nếu đầy đủ nhân duyên thì có thể cho quả tái sinh vào thiên giới (Tịnh độ).

Và cũng như đã nói lúc đầu, ⑴ mục đích hành thiền, ⑵ thái độ, phương pháp hành thiền, và ⑶ vị thầy đã có thực chứng là ba điều kiện tiên quyết dẫn đến thành công.

Nguyện cho TH được thuận duyên có đủ ba điều tối quan trọng đầu tiên này để có thể tận dụng cơ hội hi hữu được làm người, cơ hội hi hữu được gặp chánh pháp, đạt tới giác ngộ giải thoát hoàn toàn mọi khổ đau, phiền não, chấm dứt sinh tử luân hồi, thực chứng hạnh phúc thật sự, tự do thật sự chứ không chỉ dừng bước an lạc trong tâm tịch tĩnh hoặc hưởng quả báu tái sinh nơi Thiên giới.

Trân trọng. Trong tâm từ,

Tỳ Khưu Viên Phúc.

”””””””””””””””””””””””””””””

Tham khảo thêm:

Chỉ (Samatha) & Quán (Vipasana)

… Có hai pháp này, này các Tỷ–kheo, thuộc thành phần minh.

Thế nào là hai?

Chỉ và Quán.

❶ Chỉ được tu tập, này các Tỷ–kheo, chờ đợi lợi ích gì? Tâm được tu tập. Tâm được tu tập, chờ đợi lợi ích gì? Cái gì thuộc về tham được đoạn tận.

❷ Quán được tu tập, này các Tỷ–kheo, chờ đợi lợi ích gì? Tuệ được tu tập. Tuệ được tu tập, chờ đợi lợi ích gì? Cái gì thuộc vô minh được đoạn tận.

Bị tham làm uế nhiễm, này các Tỷ–kheo, tâm không thể giải thoát.

Hay bị vô minh làm uế nhiễm, tuệ không được tu tập.

⚀ Do vậy, do ly tham, là TÂM GIẢI THOÁT.

⚁ Do đoạn vô minh, là TUỆ GIẢI THOÁT.

Tăng Chi Bộ – Anguttara Nikaya, Hòa thượng Thích Minh Châu dịch Việt, Chương II – Hai Pháp, III. Phẩm Người Ngu

Ghi chú:

⚀ Vô minh

“Này các tỳ–kheo, chính là không rõ biết Khổ, không rõ biết khổ tập, không rõ biết khổ diệt, không rõ biết con đường đưa đến khổ diệt. Này các tỳ–kheo, đấy gọi là vô minh.” (Kinh Tương Ưng Bộ V – Vô Minh).

⚁ Chỉ: Samatha vun bồi tâm vắng lặng, tịnh chỉ.

⚂ Quán: Minh Sát Vipassana vun bồi phát triển tuệ thấy rõ như thật bản chất vô thường khổ vô ngã của tất cả mọi pháp hữu vi trong tam giới.

Tài liệu cơ bản thiền Minh sát:

1) Tài liệu hướng dẫn khóa thiền Vipassana
2) Ngay Trong Kiếp Sống Này, Giáo Pháp Giải Thoát của Ðức Phật, Sayadaw U Pandita Tỳ Kheo Khánh Hỷ (Aggasami Trần Minh Tài) soạn dịch

Tài liệu chuyên sâu:

3) Thanh Tịnh Ðạo, (The Path of Purification – Visuddhimagga), Luận sư Bhadantacariya Buddhaghosa
4) Phật giáo Nguyên thủy Theravada

HỌC THIỀN VÀ HÀNH THIỀN NHƯ THẾ NÀO?

Chỉ (Samatha) & Quán (Vipasana)

Ghi chú:

Bài viết liên quan